Τα Βλάχικα της Ελλάδας αποτελούν μια ψηφιακή βάση δεδομένων, η οποία θα περιλαμβάνει στην πλήρη ανάπτυξή της τη συστηματική καταγραφή και μελέτη μνημείων του λόγου των Ελλήνων Βλάχων με αυστηρή τήρηση επιστημονικά κατοχυρωμένων μεθόδων και τεχνικών, σε όλα τα στάδια της έρευνας, της συλλογής και αποθήκευσης του υλικού καθώς και της αρχειοθέτησης και δημοσιοποίησής τους.
H σκοπιμότητα της υλοποίησης του έργου προκύπτει από το γεγονός ότι ο πολιτισμός των Βλάχων της Ελλάδας δεν έχει τύχει συστηματικής μελέτης και καταγραφής σε ένα συνολικό πλαίσιο, παρά τις πολυάριθμες και αξιόλογες εργασίες για συγκεκριμένους τόπους εγκατάστασης των Βλάχων και συγκεκριμένες όψεις του πολιτισμού τους.
Μιλώντας για “πολιτισμό” σημειώνουμε κατ’ αρχήν ότι δεν τον εννοούμε σαν ένα περίκλειστο, ομοιογενές και στατικό corpus υλικών και άυλων εκφάνσεων του βίου μιας ομάδας, αλλά ως μια δυναμική διαδικασία παραγωγής και αναπαραγωγής των υλικών και συμβολικών προϋποθέσεων της ύπαρξής της. Μεθοδολογικά υιοθετείται η ανθρωπολογική ολιστική προσέγγιση σε συνδυασμό με την έννοια της ιστορικότητας, γεγονός που υπαγορεύει τη διεπιστημονικότητα.
Η γλώσσα, αναμφισβήτητα, συνιστά πρωταρχικό στοιχείο ενός πολιτισμού και δεν αποτυπώνει απλά αξίες και συλλογικές νοοτροπίες, ούτε είναι απλό εργαλείο σκέψης. Η γλώσσα παράγει σκέψη, εμπεριέχει ιδεολογίες και κοσμοθεωρίες, αντανακλά και αναπαράγει ηθικούς κώδικες, αντιλήψεις για τη φύση και τον κόσμο κ.λπ. Όλα αυτά αποτυπώνονται σε ό,τι συμβατικά ονομάζουμε “μνημεία του λόγου”, δηλαδή τραγούδια, μύθους, παραμύθια, παροιμίες, αινίγματα, τοπωνύμια και άλλα.
Το έργο που ως Εταιρεία αναλάβαμε να υλοποιήσουμε και το οποίο μετά τη ανακοίνωσή του έτυχε συγκινητικής οικονομικής στήριξης πολλών ―και ιδιαιτέρως απλών ανθρώπων― στοχεύει στη συλλογή “μνημείων του λόγου” των Βλάχων της Ελλάδας καθώς και τη δημοσιοποίησή τους ως ψηφιακών αρχείων, όπου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να έχουν απρόσκοπτη πρόσβαση, ώστε να τύχουν περαιτέρω επιστημονικής επεξεργασίας και ανάλυσης. Ως «μνημεία του λόγου» ορίζουμε όλες τις εκφάνσεις της προφορικής, άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς των Ελλήνων Βλάχων: μύθους, παραμύθια, δημοτικά τραγούδια, παραδόσεις και δοξασίες, ευτράπελες διηγήσεις, αινίγματα, παροιμίες, ευχές και κατάρες ως δημιουργήματα του λαϊκού πολιτισμού, όσο και αφηγήσεις σχετικά με βιωμένες εμπειρίες που μπορεί να αφορούν συγκεκριμένες θεματικές ενότητες (π.χ. φύλο, εργασία, διασκέδαση, κτλ.).
Βασική επιδίωξη της δράσης είναι να τηρηθεί το κριτήριο της αντιπροσωπευτικότητας και να συγκεντρωθεί υλικό από όλες τις βλαχόφωνες περιοχές της Ελλάδας.
Η παρουσιαζόμενη δράση περιλαμβάνει τόσο συλλογή και τεκμηρίωση υλικού αντλούμενου από την προφορική παράδοση των Ελλήνων Βλάχων με επιστημονικές μεθόδους και πρακτικές, όσο και την ευρεία προβολή αυτού του πολιτισμού στο κοινό, μέσα από την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών του διαδικτύου. Η ιστοσελίδα της Εταιρίας θα εμπλουτίζεται με το υλικό που θα συλλεγεί, με διαδραστικό χάρτη, με πολυμέσα (φωτογραφίες, ηχητικά ντοκουμέντα, βίντεο, κτλ.) και κάθε άλλο πρόσφορο τρόπο.